Падрыхтаванае на падставе: Вольга Іпатава, Парасткі: Лірыка — Мінск: Мастацкая літаратура, 1976. — 96 с.
© OCR: Камунікат.org, 2010
© Інтэрнэт-версія: Камунікат.org, 2010
Так расступіўся прада мною свет,
Такія паказаў мне велічыні...
А мы з табой, раней было, лічылі,
Што адзіночкі крочаць да планет.
А мы з табою спасцігалі код
Жыцця, людскія лёсы паасобку.
Якім жа знакам светлым і высокім
Гадзін маіх цяпер пазначан ход!
Нібы луску, усю з сябе здыму
Слоў драбязу і дробных спраў паспешнасць.
Ты да мяне прыйшоў, як непазбежнасць
Усіх знаходак, радасцяў і мук...
Кожная сустрэча—быццам першая.
А расстанне — быццам назаўжды.
Ёсць у гэтым нейкая завершанасць,
Так, як прага і глыток вады.
То шукаць у немагчымай далечы,
А паветра — сполахі агню.
То стаіцца стомлена, кідаючы
На плячо, я к хустку, цішыню.
Ад чаго вось так? Нібы атручана
Сэрца — да тугі, да забыцця,
Вечна новай прагай неўміручага
I прычасцем да глыбінь жыцця.
На разломе цёмнага і светлага,
На сутыку — рукі, галасы...—
Хай прычасцем гэтым душы свецяцца,
Як на сонцы — кропелькі расы...
У гадах, няважкіх і спакойных,
Нешта калыхлівае, калі
Ты плывеш бяздумнаю ракою,
У жыцця не лічачы хвілін.
Ад суцэльных воклічаў: «Шчаслівы!»
Робіцца на сэрцы халадней.
Абмінаючы віроў імклівасць,
Можа, сам становішся бядней?
Можа, там, за невядомым гаем,
На шляхах, калючых, як асцё,
Зразумець упершыню, якая
Сіла дадзена табе жыццём?
Рассячы вузлы. Устаць. I здолець.
Рухнуць у спакойную траву
Стомленым. Зняможана ад болю
Прашаптаць шчаслівае: «Жыву!»
Жыцця і з ім, і без яго няма.
I пекла тут, і рай — усё адразу.
Як мне дыханне студзіш ты, зіма!
За што такое нам? Няма адказу.
Празмернасць невыносная любві!
Вяршыні, дзе разрэджана паветра!
I стогнам адклікаецца ў крыві
Неадчувальны быццам подых ветру.
I стогнам адклікаецца ў душы
Не ў час, не ў меру сказанае слова.
I не хапае мужнасці рашыць,
Што нешта трэба зрушыць, каб — нанова.
Празмернасць невыносная любві!
Ляцяць у бездань гулкія лавіны.
I паспрабуй каменьчык той злаві,
Што мы ўтрымаць калісь былі павінны!
Хіба вы можаце хаця б дазнацца,
Дзе, у якіх прасторах мы былі
I як маглі, свабодныя, спрачацца
З наіўнейшымі меркамі зямлі?
Якія адкрываліся цясніны,
Прыходзіла якая глыбіня?
Заснежаныя чуйныя раўніны
Нам песняй невядомаю звіняць.
Ды горка не хапае, не хапае
Ні часу, ані ўмення — на гады,
На вечнасць...
Па-ранейшаму сляпая,
Жыву, не заўважаючы бяды,
I сонца супакойліва мне свеціць,
I восень не шуміць лісцём у сне.
Але адна, адна ў бяздонным свеце,
Па сэрцу зорка раптам паласне,
Калі яна ў вячэрняе сумоце,
Пад аксамітам буйнай сінявы,
Павольная, ўстае на гарызонце,
Што колеру і барвы, і травы.
I памяць прачынаецца другая,
Абрысы растварае забыцця.
Нанова ў існаванне выбягаю
I радуюся свету, як дзіця!
А ручаі ўздымаюць гаману:
Сустрэліся пасля даўгой разлукі!
Адталыя выпростваючы рукі,
Шапнула вольха: «Пойдзе на вясну!»
I, выгнуўшыся, тужыцца рака:
Далей, далей бы сопкія ільдзіны!
Чакае бор пралескавага дзіва,
Вярба чакае ў вушка каташка.
Чакае свежае раллі плугар,
Рвуць на шматкі вятры аблокаў вату.
Пад ельнікам раздзьмухвае да свята
I сон-трава ліловы свой пажар.
А свята неўпрыкметку падышло.
Вось — сіняя, крынічная, жывая —
Такая далеч нада мной ўзлятае!
Ёй падстаўляю, як дажджу, чало...
Той заценены, той зацеснены
Між будоўляў кавалак зямлі!
Стане паркам ён — з крыкам, з песнямі...
Адпачынку мала далі!
Экскаватар зрые пагорачкі,
I ў адно — непатрэбны хлуд:
Агароджы, крыжы ды зорачкі...
Адзвінелае рэха пакут
У вясёлае перайначыцца.
Можа, так і павінна быць:
Не згубіўшаму — не заплачацца,
Не пражыўшаму — не забаліць.
Ды і я адрыну балеснае:
Як пакрочу — не павярну
Галавы да сівой алешыны,
Што матулі помніць труну.
Помніць постаць маю скамянелую,
Зледзянелую помніць жарству...
Стане сонца раптоўна белае
I абрынецца на галаву,
А на тых, на няўдзельных, бояззю
Ясакораў старых і ліп...
I якою лучаны повяззю
Ўсе мы з тымі, што ўжо былі?
Не хацелася б — а пазначыцца
Сум магіл старых і капліц.
Не згубіўшаму — а заплачацца,
Не пражыўшаму — а забаліць...
Ад грымот дрыжалі аканіцы.
Ліпнуў брук — пякучая смала.
Што з таго, што будзе навальніца?
Ты ішоў. I я к табе ішла.
Хмара, як бугрыстая пачвара,
На галовы гмахаў налягла.
Што з таго, што летам — град па твары?
Ты ішоў. I я к табе ішла.
Нам прадвесцем стаўся гэты ліпень —
То пагода, то дажджыць імгла.
Што з таго, што розныя былі мы?
Ты ішоў. I я к табе ішла!
Хацела б мармуровымі калонамі,
А трэба толькі ўласнымі далонямі
Вас агароджваць і цяплом туліць...
А сэрца несціханае баліць
За будучую тую злагаду,
Якую, божа крый, не адвяду,
За нечаканы той мароз і снег,
Што кволых вас знарок не абміне...
За час, які дарэмна нам маліць...
Але найбольш душа мая баліць,
Што ты — што ты! — у вечнай барацьбе
Супроць мяне, і свету, і сябе.
I парасткі кахання зноў і зноў
За нас дваіх мне берагчы адной.
...Спакусна стане — прэч, не дараваць!
Няхай іх вецер будзе вырываць
I ледзяніць бязлітасна зіма!
...Няўжо наш плён, каханы мой, дарма?
Мой прытулак — не гэты магільнік стары,
Кіпарысам навекі прапдхлы і лаўрам,
У жалезе штыкецін, у горкай кары,
Што збірае мае пасмяротныя лаўры.
Гляньце — хмара па небе спакойна плыве!
Гляньце — кропля дажджу на бярозу упала!
Хіба мог я ўляжаць? Хай магіле-ўдаве
Мяне клікаць назад! Толькі ж вечнасці мала,
Каб шаптаць, грукацець, каб расказваць наўкол,
Кім ні буду — маланкаю, кропляй, раслінай,—
Ад любві і вернасці, без якой
Мы не можам людзьмі сябе зваць, не павінны!
Мой прытулак — не там, дзе помнік, як цень,
I на камені надпіс, нібыта пячатка!
Я лячу ў Беларусь то світаннем, то ўдзень,
I штодзённа жыццё пачынаю спачатку...
Званок абрынуўся, як вадаспад.
За што ўчапіцца? Плынь імгненна зносіць!
Мяне ён толькі аб спатканні просіць,
А просьба — нечакана — як загад.
Як прыстань — яго цвёрдая далонь.
Мая насмешка — як выратаванне.
Я не пайду на гэтае спатканне!
Я не хачу трапляць у твой палон!
Каб зноў, даверыўшыся дабрыні,
Аддаўшы сэрца і цяпло той веры,
Упасці некалі ў пустыя дні
Бязлітасна пакінутай кватэры...
Я не хачу трапляць у твой палон!
Ды толькі, заінелая ад сцюжы,
Вясной бяроза ў карагодзе кружыць,
I непазбежны той жыцця закон!
Такое новае маё вядро!
I дужы я каромысла абдымкі.
А я іду даўнейшым тым зазімкам
I запавольваю таропкі крок.
Крыніца сустракае м і ж снягоў
I звонка б'ецца ў чысціню вядзерца.
Няўжо ісці дамоў мне давядзецца,
I толькі рэха крыкне наўздагон?
Ды напярэймы скрозь : «О-о, пачака-ай!»
Ужо бяжыць! А я — не азірнуцца,
Прайсці недатыкальнаю і гнуткай
I не адчуць, што шчасця — цераз край.
Так хутка нам сталелася з табой!
Чаму ж не пасталелася шчасліва,
Чаму набытак гэтакі тужлівы,
А набліжэнне сталася бядой?
Імкненне быць... А «быць» яшчэ няма.
Блішчыць прастора сонечнаю беллю...
Каханы мой! Журботна нездарма
I незгасальна помніцца Забелле...
На бераг Нёмана прыйду апоўначы
I, кінуўшы адзенне на траву,
Свабодная, мінулага не помнячы,
Вадой празрыста-цёмнай паплыву.
Імгненнай плынню сцягнены, схаваецца
Зямлі прасцяг, і знікнуць берагі...
Узнікне боль... Няхай не развітаецца
Душа з тваім абліччам дарагім!
Бо не крыніца, што спякотай выпіта,
Бо не святло, што гасне пры начы,
Бо мне аднойчы ўжо на долю выпала
Згубіць ад шчасця звонкія ключы...
Мой незвычайны горад, дзе была
Такою я шчаслівай — і няшчаснай!
Навошта ад цябе тады ўцякла?
Не уцячы ж нам ад душы уласнай!
Пад ноч, калі вясеннія кусты,
Ажыўшы, заварушацца пад снегам,
I ахіне крысом туман густы,
I блізкім-блізкім стане раптам неба,
Цябе я ўспамінаю... Назаўжды
Я буду там хадзіць па вулках струнных
I ў ціхай плыні нёманскай вады
Яшчэ не раз знайду свой воблік юны.
Прыехала... Стаю ў тваёй начы...
Нікога на аўтобусным прыпынку.
Адно лятуць каштаны, я к мячы,
I ліхтары высвечваюць іх спінкі.
Саслізгваюць хвіліны, нібы ртуць,
Гамоніць вуліца пра нешта ціха...
I толькі дываны нязмоўчна ткуць
На трэцяй змене рупныя ткачыхі...
«...Каторую вясну са мною страчае,
Разважлівае не па гадах,
Дзіця, якому ў хвіліну адчаю
Я жыцця не схацела даць.
Прыходзіць. Смяецца. Голас — званок.
Яго ўздымаю на рукі: «Сынок!
Сінія вочкі мае!» Ды туман
Скрозь пальцы пройдзе — і ўжо няма.
Сяджу. Кашульку яму вышываю.
А нітка трымціць, нібыта жывая.
А можа, ты, нітка, звіешся ў клубочак,
Пакажаш дарогу, дзе мой сыночак?
Маўчыць пакой. Аж звініць адзінотай.
Кладуцца на твары маршчынкі ўпотай.
А сын — толькі ў снах. Тады пешчу, смяюся,
I сноў тых чакаю. Хачу. I — баюся...»
«Не ўвойдзеш двойчы у адну раку» —
Засвойвалі мы, школьнікі, калісьці.
I, залатым абсыпаная лісцем,
Стаю цяпер я на другім баку.
А сінява ля ног плыве наўсцяж.
Няўжо мне не адолець гэтай хвалі?
Дужэйшымі і рукі мае сталі,
I мудрасці крыху ўзяла ў жыцця.
Ды не! Не ўвойдзеш у адну раку,
Не вернешся ў праменнае Калісьці!
I, залатым абсыпаная лісцем,
Стаю цяпер я на другім баку...
Зайздрошчу вам, каханыя, якім,
Патворлівыя станам і абліччам,
Імёны вашы ўзнёсшы на вякі,
Квітнеюць ружы ў садзе Батанічным!
Благаслаўляю тых, чыёй красы
Прамснны цуд натхняў, а не калечыў!
...Капа лістоты — быццам валасы,
Што завіткамі падалі на плечы...
Смяюся без патрэбы і прычын,
Забытая завеямі і сцюжай,
Па садзе тым гуляючы, дзе ружы
Прасветлены імёнамі жанчын!
Прыпомнілася: стогне пустата,
У прыцемку стаілася трывога.
То кліча смерць, то заклінае бога
Бабуля з пачарнелага кута.
...А сёння траўку выцягнуў прамень
Скрозь цёплы жвір на могілках вясковых.
I бляклы дым ад свечачак васковых
Магутна растварае ў сабе дзень.
За зоркі калакушыны бялей
Сурвэткі, што пасланы на пагорках.
Мне зараз светла на душы і горка
Ад прывідаў, што сядуць пры стале.
I ад таго, што вечны ім спакой,
Што пройдзена пакутлівае кола,
Што поле, узаранае наўкола,
Бабуля сёння кратае рукой.
А помніш песню, што дасюль люблю,
I на падлозе жоўтай чырвань ранку?
I на сухую плешчацца зямлю
Барвовае віно з бліскучай шклянкі...
Мне жыць не захацелася аднойчы.
На мосце — плямы сініх ліхтароў.
Унізе плёскаўся халодны змрок,
Дзень не пачаў яшчэ змагацца з ноччу,
Яшчэ з адною ноччу, дзе не будзе
Твайго цяпла... Увесь цудоўны свет
Мне засланіў адзіны чалавек.
О, гэта немагчымасць быць, дзе людзі,
Дзе ў кожнага ўглядаешся — не ён!
Дзе я адна, як на чужым надворку!
Вільготнае асенняе надвор'е
Было т а к ім халодным, я к неон.
Блішчаў асфальт, раўнюткі, нібы шкло.
Было вакол пустэльна так і дзіка!
I я ішла адна, я к ўрыдзіка,
Але са мной Арфея не было...
Мне жыць не захацелася аднойчы,
Ды дзень якраз пачаў змагацца з ноччу...
Чую звон твой, Сафія, чую
Скрозь стагоддзі і скрозь муры
У бяскрайнюю ноч глухую
I пад час світальнай зары!
Паімкне парой на палёгку,
Адарвуся ад роднай зямлі —
Ціха звон ударыць далёкі,
Сэрца водгукам забаліць.
Не ўзбунтуюся — а нашто мне
Працінаць і ўзносіць душу?
ПІто забыта — усё успомню.
Нежывое — уваскрашу.
Хай баляць мне, баляць, Сафія,
Дзіды тыя усе і мячы,
Што прымалі ў грудзі тугія,
Не скараючыся, крывічы!
Чую звон твой, Сафія, чую!
Аднаго прашу — не маўчы,
Дай мне моцы ў поўнач глухую,
Сваёй мудрасці навучы...
Алелька! Човен твой на беразе,
А я заблыталася ў верасе.
Самлелі ногі неспадзеўкі,
Нібы ў якой дурненькай дзеўкі.
А я ж бруслёнам і блакіткаю
Так вышыла кабат з наміткаю,
Каб сустракаць цябе, як зорачка,
Ды басанож стаю — во горачка!
А я ж так бегла да цябе хутчэй!
Але не ўзняць цяпер сваіх вачэй:
Стралою да сасны прыбіта я,
Бо не табой была прапітая.
Табой была я толькі мучана —
Што перавяслам тым пакручана.
Якое век не растрасаецца,
Якое ў смсрці ўваскрасаецца...
Сасна стралою той патрушчана,
А я на волечку адпушчана...
Баранавалі жанчыны поле,
Намёртва ўвязаныя ў барану.
Іржышчам ногі свае калолі,
А ім глядзелі штыкі ў спіну.
Штыкі штыкецінамі стаялі —
Не азірнуцца, не уцячы!
Жанчыны поле баранавалі,
Што замініравана па начы...
Вось ззаду выбух... Вось зноўку енкі...
Шчаслівай — цётка мая была.
Ідзе сягоння яна з даёнкай,
А грэчка пахне, нібы смала.
I памяць коле, і памяць коле:
«На гэтым полі, на гэтым полі...»
Цяпер шматколернасцю жывою
Яно красуецца і здаля.
Таму, напэўна, што, як вадою,
Крывёй напоена тут зямля...
Была такая дзіўная бяссонніца:
Пясчынкі часу падалі з гары.
Свяціла лямпачка — малое сонца мне,—
I шчабяталі ў клетцы снегіры.
Таму узлёту явы і прадбачання,
Як дрэва пад узмахам і разца,
Падатлівай была. Нібы задача мне:
Аб нечым думаць, думаць без канца.
Нібы людскія клопаты на плечы мне
Усклалі: «Вось, узважвай і дзялі!»
Нібыта ўсім галодным і скалечаным
Павінна даць прытулак на Зямлі...
Упершыню была ў мяне бяссонніца...
З маім нядрэмным, неад'емным «Я»,
Пакуль сама я спала на абрыве,
На мове сон-травы і салаўя
Жаўтлявыя пялёсткі гаварылі.
I гэтых слоў ці знакаў у вачах
Мільгалі каляровыя чародкі,
Ўшчувалі, што мяняюся. Падчас
I запаветы забываю продкаў,
Што чыстых і х пазбылася крыніц...
Але аспрэчвала мая трывога,
Што непасільны подзвіг дабрыні,
Што я адна, а бліжніх — надта многа,
Ды і жыву, амаль што як усе
У горадзе, вялізна-раўнадушным,
I ці мая віна, што пакрысе
Свет замыкаецца акружжам скрушным,
I ці мая віна, што зноў і зноў
Мне набліжэнне бліжняга — апёкам?
А вецер лёгка тыцкаўся мне ў шчокі
Лабастымі галоўкамі званкоў...
У чырвані маліннік — выбірай!
Ажыны самі лезуць пад руку.
Знайшла і я, нарэшце, гэты рай
У сонечным заваблівым кутку,
Дзе, разагрэтай пахнучы смалой,
Пяе працяжна кожная сасна,
Дзе стомленай травіначцы малой
Са мшыстага не ўзняцца дывана.
Мой край — мой рай! Аціхлая, хаджу —
Той, першы, дасканалы чалавек,
Не ведаючы слоты і даясджу.
I адступае на імгненне век...
Калі апошні певень пракрычыць
I сны Жывога перарвуць бунтарства,
Дзяўчынкі белай — чэрвеньскай начы —
Час настае нямога валадарства.
У той глухі, паўночны, цьмяны час,
Калі я слухала, як спіць таполя,
Пагрозліва сабака загырчаў,
Масніцы заскуголілі паволі,
Старая печ заслонку прыўзняла,
А дошкі пад гарышчам заскакалі,
Схілілася ў паклоне чапяла
I крыкнула акенца: «Прычакалі!»
Сцюдзёнае дыханне падняло
Мне валасы, мяне накрыла жахам...
Пасля да ложка Нешта падышло,
Шапнула: «Бог з табой, я ж не вужака!»
Паволі сталі вочы прывыкаць,
Свядомасць заімглёная яснела...
Вось выпляла кашчавая рука,
Вось выразала ноч абрысы цела,
Міткалевую кофту, андарак,
На фартуху якоесь вышыванне...
«Бабуля, Вы адкуль?» «Відно і так».
Але ізноў я задала пытанне.
«Павер, дачушка, часу нестае
Сюды прыйсці — такія скрозь аблогі!
Радні ж не дабудзіцца ўсё твае,
А мне яшчэ назад патрэбны ногі».
«Я зэдлік Вам прысесці прынясу».
«Не трэба. Дзядзьку падкажы Антосю,
Што дах налета ветры абтрасуць,
Што шашалю ў той сценцы завялося.
Я ў гэтай хаце некалі жыла,
Яе сама складала па бярвенцу.
Ці мне ўляжаць, калі, нібы піла,
Па мне шкрабе той шашаль —
не па сценцы?»
Задумалася... Ціха плавіў цень
Яе маршчыны, хустку і аблічча.
«Шкада прасіць мне грошы у дзяцей,
Назад купіла б хату я... Баліць мне,
Што лехі пустазеллем зараслі,
Што ўнукі адцураліся зямелькі,
Што болей не вазьму я на зямлі
Малінаў пераспелых хоць бы жменьку.
Каб дыхаць! Каб прысесці на мяжы!
Гаротна мне ў раі, бо там не робяць».
«Ты заслужыла, цётачка, ляжы!»
«I пасміхаюцца, і мне не собяць.
А як балюча спачываць рукам!»
Ды — нешта ціха ценькнула пад дахам,
Пранеслася: «Скажы ты сваякам...»
Ужо здалёку азалелай птахай.
...Але расказ раўніва прынялі.
Разважыла нервовая залоўка:
«А пенсіі б назад ёй не далі!
А дзе б яна набрала на налогі?
Бярвенні, дзякуй, глянем у куце.
Але сюды ёй болей не пралезці!»
Яе маліла я аб дабраце,
Успамінаючы — чакае дзесьці...
Успамінаючы — спявала столь,
Аб ногі церлася, як кот, масніца...
Я ведала, што развітання боль
Яшчэ ў аконнай скроні будзе біцца!
...Аттыргнутая крыжам і вадой,
Бабуля спачывае пад бярозай.
Дом гасцяваць мяне не просіць той,
А сваякі, чуваць, мой ганяць розум...
Трапяткою юнаю жанчынай —
Праз вякі! Ды там, на жорсткім зрэзе,
Тросся дол... Там падалі мужчыны,
Плавіліся камень і жалеззе.
Водбліск фарбы, пэндзаль, прасвятленне,
Што вы прад вайны тупой хадою,
Прагай чужаземнага імкнення,
Прад усенароднаю бядою?!
Як бязлітасна гулі над краем
Навальніц грымотных пералівы!
Непахіснасць ад чаго такая
Увачах бяздонных і тужлівых?
Хто, і паміраючы, ад латаў
Захіліў цябе — адчайна, рэзка?
Не кажы, як зроблена была ты.
Раскажы, як ты ўцалела, фрэска!
Гэты горад, дзе згінае спіны
Аркам даўніны цяжар прарочы...
Дзе фантаны — белыя паўліны —
Пер'ямі струменнымі зіхочуць...
Горад на вячэрнім акаёме
Матрыцай адціснуты срабрыстай...
О, як вуснам вулачак знаёмы
Голас яго, крышку ганарысты!
Там — жанчына. Яблыняй на полі.
I ўмясціліся ў кватэрцы чыстай
Скарб яе, бязладнасць і бяздолле,
Свет яе — па-царску размаісты.
Неба, ты за што яе дарыла
Літасцю спакою і прымання?
Нездарма прыязні нашай сіла
Ад яе патрабавала: «Мама!»
Хоць саміх паіла, як атрутай,
Да сям'і сляпое непрычасце...
Што ж, сябры, вас знадзіла парука
Падзяліцца пошукамі шчасця?
Я не еду з вамі ў горад мілы,
Каб знянацку не ўпікнуць жанчыну,
Што яна калісьці адпусціла
Нічыю мяне у свет нічыйны,
Дзе хацела я спазнаць няўтольна
Слодыч будняў і гаркавасць свята,
Дзе жыву бязладна і бяздольна...
А яна ж у тым не вінавата...
За гаманлівасць звонкіх завушніц,
За пыху каляровае сукенкі
Плачу святлом, што пакідае зрэнкі...
Але і мілых мне шкада дурніц,
Што лашчацца да шыі, да плячэй
I цешацца надзеяй шчабятлівай
Зрабіць мяне прыгожай і шчаслівай...
Прыгожай, праўда, толькі для вачэй!
Я іх люблю. Крыўдлівым галаскам
Адказваю маўчаннем і тугою.
Ды за святлом дарогаю другою
Спяшаюся. У ім — мой скарб і скам.
Усё ж падчас адчайна я крычу:
«Ці мне спазнаць гармонію рамонкі,
Калі нямеюць вусны без гамонкі
I без пяшчоты холадна плячу?!»
Тэлефонны абяцаў эфір:
«Вылечыць цябе мая Сібір!
Пражыла ты гэтую вясну?
Я наноў табе яе вярну!»
Санраўды: ізноў перажываю
Я вясну — з сакавіка да маю.
Смагу не спатоліла на сок?
Плешчацца ля ганка туясок.
Не нарвала красак? Ля ракі —
Першыя таежныя жаркі.
I ў другой спакуслівай вясне —
Словы, там не сказаныя мне.
Галаве кружыцца б без віна!
Толькі гэта — не мая вясна.
Хоць пазшося на адно імгненне,
Рвецца сувязь часу і імкнення:
Вусны сок гаркотаю пячэ,
Вянуць кветкі на стале хутчэй.
Адпусці мяне і не віні,
Што не ў гэтай глебе карані!
Падалі зоры ў аўтобусны люк,
Пругка ірваўся карычневы змрок.
Крыкнула ў тысячны раз: «Не люблю!»
I адхіснулася даллю дарог.
Ды прарастае у ятраным сне
Корань пакрыўлены плакуну.
Зноўку таго, хто сурочыў мяне,
Плачучы, пракляну.
I да лясной я вярнуся ракі:
Там, можа, выняты любага след?
Ціха. Тлусцеюць зялёна імхі,
Жоўта ільсніцца вакол кураслеп.
Нашто нам, сцяжынка, мяккай была?
Нашто кружыліся сойкамі дні?
З яліны нагрэтая капле смала,
I нешта знікае ў рачной глыбіні...
Ад слова пакутую, што і не сказана,
Ад ггогляду, што не было.
Навошта так моцна і чуйна я звязана
З табою нябачным сілом?
Прадбачу усё, што табе і няведама,
Разводжу рукой туманы.
Нашто не святлом, мой каханы, а верадам
Прыходзіш ты нават у сны?
Спарыш мой, крывінка, другое крыло маё,
Цябе адпускаю без слоў,
Як толькі захочаш — нібы я нязломная!
Навошта вяртаешся зноў?
Як наша планета імкліва вярцелася!
Падзенне, узлёт, перабой...
Я іншаю стала, якой не хацелася,—
Навошта, каханы, з табой?
Няма начы... Ружоваю палоскай
Глядзіць апоўначы ў акно зара.
Адблісквае жывым, я к цела, лоскам
Лістоўніц звільгатнелая кара.
Дзявочы голас весела шчабеча,
Над трасай уладарныя дымы.
Сава на пень сядае па-старэчы
Пушыста-белай згадкаю зімы.
Няма начы... Нядоўгая дрымота
Зашчыпле вочы. Толькі не да сноў:
I колкія пясчаныя сумёты —
Віхром з-пад верталётавых вінтоў...
Гудуць басамі каля вокнаў КРАЗы,
Рыпяць барты, і трубы — як камлі.
I ўвінчваецца неадступна траса
У нетры перамерзлыя зямлі...
Нашто нам лісты? Не пішы!
Хай ветрам, сумётам, сусветам
Прыходзіць жывая абвестка
Тваёй незмаўкальнай душы!
Нам зорную мець блізіню:
Каметавым стане свячэннем
Тлумачыцца свету значэнне...
Лістом я, мой дружа, зманю.
Зманю, што мне добра — сцілом,
Паперай і гоманам зычных,
Фасоўкаю вестак сталічных...
Хай — ветрам, завеяй, імглой...
У адзіноты — пах валакардзіну,
Маладзіка зрушэнне па сцяне...
Усё, што страціла і што пакіну,
Прыходзіць і мяняецца ўва мне.
Хіба такім было тады расстанне,
Хіба шчымела гэтак і пякло?
Не наступае доўга-доўга ранне,
I не святлее доўга-доўга шкло.
Я не вярну цябе — і не вяртаю.
Іду насустрач будучаму дню.
Але чамусьці зараз спасцігаю
Усю тваю, мой добры, глыбіню.
За прывідамі бегла — а збавенне
Чакала тут... Сама сказала: «Не!»
Адно хачу: каб ты не знаў зрушэння
Маладзіка па соннае сцяне...
Нашто хацець таго, чаго няма
Ці ёсць — але маланка, эфемернасць?
Нашто імкнуцца вымераць бязмернасць
I ведаць — намагаюся дарма
Я скласці, я к мазаіку, жыццё
I сумясціць — як ёсць і як павінна?
Гаркота запазнелай журавіны —
Непераходных ісцін адкрыццё:
Што знелюбелы ўжо не будзе люб,
Што дыхаць не дае любая маска...
Каб ведаць я магла тады, што казкай
Расквечвала часамі просты слуп!
Вярніцеся, і словы, і лісты,
Нібы мае, але даўно чужыя!
Імкліва-вольным, я давала жыць вам,
А вы — нічога мне, апроч слаты.
Але нібы не здраджвалі сябры,
Нібыта скрозь жывое не карылі
Да сэрцавіны... Не ламала крылле,
З высокай узлятаючы гары.
Але, пакрэсліўшы, жыву наноў,
Але ўсё роўна раскрываю сэрца,
Шукаю глыб і веру — новым сэнсам
Напоўніцца ярэм ранейшых слоў...
Жоўты доннік дыхае на строме,
Пальшом прапахлі берагі.
На якім, скажыце мне, пароме
Адплываць ад шчасця і тугі?
Звонкае і плыўкае струменне,
Занясі мяне з апошніх сіл,
У той край, дзе ўпаў шукаць збавення
У ваду сасмяглы небасхіл!
Залатым спакоем вечаровым
Я прыйду ізноў у дзень другі...
На якім, скаясыце мне, пароме
Адплываць ад шчасця і тугі?
Сцябліны абабіты на валокны,
Перабуяла завязь у плады.
Час спеласці! Пахаладзела ў вокны
Глядзіць на золку месяц малады.
Планет зеленаватае мігценне,
А на шчацэ — світальны подых дня.
Час выспявання — тлумнасць летуценняў.
Час спеласці — нібыта цішыня.
Успомняцца з паблажлівай усмешкай
Юнацтва неразважлівыя дні,
Часіны страт... Але віецца сцежка
I нікне ў невядомай глыбіні!
I яблыні, і што развінаюць плечы,
З палёгкай аглядаючы абшар,
Не ведаюць, што лёс іх — чалавечы:
За годам год наноў прымаць цяжар.
Усё наноў... Прымаць працяг нясцерпна:
Ад кораня у кроне слабізна!
Час спеласці вядзе цябе па цернях
Шукаць прастор без столі і без дна,
Не ашчаджаючы ні час, ні сілы...
Як б'ецца і трапеча вышыня!
Планет мігценне... Утрымайце, крылы!
А на шчацэ — світальны подых дня...
Последние комментарии
1 час 53 минут назад
2 часов 13 минут назад
2 часов 39 минут назад
2 часов 43 минут назад
12 часов 13 минут назад
12 часов 17 минут назад